Ağız içinde beyaz-gri, ağrılı, yuvarlak-ovalimsi ve yüzeyel ülserli yaralara “aft” denir. Bu yazımda küçük ve tekrarlayan aftlar ile ilgili bilgileri bulabilirsiniz.

Çok sık görülür. Her 5 kişiden birinin hayatında en az bir kez başına gelen bir durumdur. Kadınlarda ve kız çocuklarında, özellikle 10-40 yaş arası daha sık görüldüğü saptanmıştır. Yaşlanıldıkça görülme sıklığı azalır. Aftlar yorgunluk, stres, ağır hastalık geçirilmesi, adet kanaması, ateşlenilmesi, uykusuz kalınması gibi bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda daha sık görülür.

Aftlar, ağızın herhangi bir yerinde oluşabilir ve 7-10 günlük bir sürede kendiliğinden ve iz bırakmadan iyileşir. Günler, haftalar içinde tekrarlar. Görülme sıklığı kişiden kişiye değişir, ancak genellikle yılda 1-4 kez şeklindedir. Bazı kişilerde ise sürekli birbirini takip eder şekilde ve aynı anda birkaç tane şeklinde de seyredebilir. İlginç olanı ise birkez çıkan yerde bir daha aft çıkmamasıdır. Yerleşime göre ağrısı dayanılmaz derecede fazla olup yutkunmayı güçleştirebilir, o taraf kulağına ağrı vurabilir.  

Aftların gerçek nedeni bilinmez. Çoğunlukla (%85), 1 cm’den küçük ve herhangi bir hastalıkla bağlantısız görülürler. Daha büyük aftlar genital bölge yaraları ile birlikte ise Behçet Hastalığı denilen bir romatizma hastalığının belirtisi olabilir.

Ailesel geçiş olasılığı da vardır. Diş tedavisi sırasında, keskin dişin travması nedeniyle veya diş fırçalanması sonrası travmaya bağlı da gelişebilir. Bazı yiyeceklerden sonra alerjiye bağlı da görülebilir. Sigara içmeyenlerde ve sigarayı bırakanlarda daha sıklıkla görülür. Nikotin sakızlarına bağlı gelişebilir. Piyasada yaygın kullanılan bazı tansiyon ilaçları ve ağrı kesicilerin bu yaraların oluşmasını kolaylaştırdığı bilgileri de vardır. Afta neden olan mikrop net olarak belli değildir. 

Tam olarak tedavi edici, geçmesini hızlandırıcı veya gelişme sıklığını önleyici bir tedavi henüz bulunmamaktadır. Daha çok, aft sırasında hastanın ağrısını önleyici, azaltıcı önlemler ve tedaviler tanımlanmıştır.

Genel önlemler içinde acı yiyeceklerden uzak kalma, asitli içecek içmeme, çok tuzlu yememe sayılabilir ki bunlar ağrıyı arttırır. İçecekleri pipetle içip yarayla temasını azaltmak işe yarayabilir. Yumuşak diş fırçaları tercih edilmelidir. Kuşkulanılan, neden olabilecek ilaçlar değiştirilebilir.

Yakınmaları azaltmak için antiseptik gargaralar kullanılabilir. Aft başlar başlamaz içinde kortizon içeren sprey veya ağız içi kremlerinin kullanımı işe yarayabilir. Ağrı kesici içeren gargaralar kullanılabilir, ancak etkileri kısa sürer.

7-10 günde geçmeyen, büyüyen, kanayan yaralar bu yukarıda anlatılan aftlar kadar masum olmayabilir. Ağızda geçmeyen yaralar önemli ve hayati bir hastalığın belirtisidir. Bu durumda hemen Kulak Burun Boğaz uzmanlarına başvurmalısınız.

Bu arada web sitemde bu kadar çok hastaklıkla ilgili yazı yazıp da neden bu yazıların görsellerinin hep gülen, mutlu insanlardan oluştuğunu merak edenlere şu cümle iyi gelecektir: “Mutlu ol, mutlu kal, mutlu kıl”.