Orta kulakta sıvı birikmesi (seröz otitis media) çocukluk çağında çok sık görülen bir durumdur. İşitme kaybı dışında belirtisi olmadan devam etmesi ve bazen bunun bile çok belli olmaması gizli bir tehlike taşır. Bu nedenle teşhisi sadece muayene ile konulabilir.

Bu hastalık, orta kulağın havalanmasını sağlayan östaki tüpünün tıkanması ile başlayan sorunlar silsilesi sonucunda karşımıza çıkar. Bu tıkanıklık sonrası orta kulak kapalı hale gelir ve içindeki basınç düşer. Sonrasında orta kulağı saran mukoz ve ince damarlardan bu boşluğa sıvı dolar. Bu sıvı kulak zarının hareketini engellediğinden ses iç kulağa iyi iletilemez ve işitme kaybına neden olur. Bu aşamada tedavi edilir veya kendiliğinden iyileşirse herşey tam tersine işleyen silsisle ile eski sağlıklı haline döner. İnatçı durumlarda ve tedavisiz kalındığında orta kulak ve kulak zarında kalıcı değişikliklere neden olma tehlikesi nedeniyle önem verilmesi gereken bir hastalıktır. Orta kulak iltihabı sonrası ateş ve ağrı ortadan kaybolsa bile orta kulakta sıvı birikmesi hali 3 ay kadar daha sürebilir. Ancak 3 aydan sonra hala sıvının kalması ise normal değildir.

Hastalık kendiliğinden iyileşebildiği gibi müdahaleyi de gerektirebilir. Orta kulakta sıvı, hastalığın süresinin uzunluğu ile bağlantılı olarak su kıvamında veya yumurta akı kıvamında olabilir. Yani süre arttıkça koyulaşıp tek çıkış yolu olan östakiden akıp gitmesi zorlaşır. Bu durum müdahale tipini de etkiler. Su kıvamında sıvı için kulak zarının geçici olarak cerrahi olarak delinip bırakılması yeterli iken (ki 1 haftada kendiliğinden kapanır), koyu kıvamdaki sıvılar için veya orta kulakta yetersiz havalanmanın kronikleştiği durumlarda kulak zarına havalandırma tüpünün yerleştirilmesi gerekir. Bu tüp ortalama 9-12 ay boyunca kulak zarında görevini yapar ve daha sonra kulak zarı kendini tamir ederek tüpü dış kulak yoluna düşürür. Bu tüpün dış kulak yolundan alınmasına gerek yoktur, zira vücut bunu dışarı doğru kendisi atar. Bu süre tüpün tipine göre bazen 18 aya kadar uzayabilir. Çok uzun süre kulak zarında gereksiz kalıp düşmeyen veya kulak zarında kalışı ile sorun çıkartan tüplerde yeni bir müdahale ile tüpün çıkartılması gerekebilir.

Çocuğunuza özel bir sağlık durumu yoksa, çoğu orta kulak sıvısı 3 ay içerisinde kendiliğinden kaybolabilir. Bu nedenle tanı anından itibaren ya da net olarak biliniyorsa sıvının başladığı andan itibaren 3 aylık bir sürede, yapılacak işitme testleri eşliğinde hastanın önce izlenmesi gerekir. Bu 3 aylık takip sonrası gerekirse tüp yerleştirilmesi uygun görülmektedir. 3 aylık takipteki en önemli husus hastanın rutin muayene yanında işitme yönünden de takibidir. Çocuğun işitmesinin takibinde çocuğun yaşına göre bir işitme testi metodu seçilmelidir. Bu yaşa uygun seçilecek işitme testi yöntemleri yerine “kulak basınç ölçümleri” tercih edilmemelidir. Yaşa uygun işitme testleri uygulama olanağı olan merkezlerde çocuğun takibi bu nedenle çok önemlidir.

Bazen orta kulakta sıvı birikmesine yönelik tedavi edici kulak müdahalelerine ek olarak geniz eti ameliyatı da tedavi programına eklenebilir. Bu kararda çocuğun yaşı ve ek şikayetlerinin özellikleri önem taşır.

Tıp bir sanattır. Buradaki sanat, kişiye özel ve uygun tedavinin seçilmesi ile iyiliğe ve güzelliğe ulaşılmasıdır. Tüm hastaların birbirinin aynı kabul edilip, aynı tedavi metodlarının, bilimsel dayanağa uymadan, fabrikasyon şekilde tedavi edilmeye çalışılması zanaat olur ki bu tıbbın özüyle bağdaşmaz. Çocuklarımızın, canlarımızın, üzerine titrediğimiz yavrularımızın bu hastalığında doğruyu bulma yolunda umarım bu yazım size faydalı olmuştur.